Haritadaki şekli sönmüş bir balonu anımsatan ve garip sınır şekilleriyle donatılmış Gambiya’nın neden bu kadar garip sınır şekli var?
Tarihi bir olaya dayanan sebebini duyunca eminiz ki siz de şaşıracaksınız!
Batı Afrika’nın küçük ülkesi Gambiya, diğer ülkelerden farklı bir altyapıya sahip.
Uzun, dar bir şerit şeklinde uzanan Gambiya’nın en geniş noktası yalnızca 30 mil. Senegal’in üç tarafını çevrelediği bu ülkenin Senegal ile sınırı olmayan tek kısmı, sadece kısa bir kıyı şeridi. Bu alışılmadık şekil, Afrika’nın sömürgeleştirilmesi döneminin de çarpıcı bir sonucu.
Gelelim Gambiya’nın ilginç bir sınır şeridi olmasının öyküsüne…
18 ve 19. yüzyıllarda sömürge devletleri, Batı Afrika’nın bölgeleri için mücadele içindeydi.
İngiltere ve Fransa, bu topraklar üzerinde egemenlik kurmak için birbirleriyle daima büyük bir yarış içindeydi. Gambiya’nın bugünkü sınırlarının oluşumunda da aslında bu büyük rekabetin imzası var.
Gambiya Nehri, bu yarışın merkezindeydi. Hem İngilizler hem de Fransızlar, bu bölgenin stratejik önemini erkenden fark etmişti. İngiltere, nehrin denetimini elinde tutmak isterken Fransa, Senegal Nehri’ni kontrol altında tutuyordu. Gambiya Nehri’nin denetimi, İngiltere için önemliydi çünkü bu nehir, İngiltere’nin Sierra Leone ve Gold Coast gibi diğer Afrika topraklarıyla bağlantısını sağlıyordu.
Söylenenlere göre bir İngiliz savaş gemisi, Gambiya Nehri boyunca ilerleyerek bölgeyi top atışlarıyla kontrol altına almıştı. Bu olayın da haritanın garip şeklinin hikâyesini oluşturduğu söyleniyor.
Hikâye, top menzilini temel alarak belirlenen sınırların, Gambiya’nın bu sıra dışı şekline katkıda bulunduğuna dayanıyor. Bu anlatının doğruluğu konusunda net bir bilgi ise yok.
Anlatılanlara göre Gambiya, bu rekabetin bir sonucu olarak nehrin iki yanında dar bir kara şeridi şeklinde kaldı. İngilizler, 1888’de Gambiya’yı bir himaye bölgesi olarak ilan etti ve böylece iki ülke arasında, sınırların tam olarak nerede olacağı konusunda anlaşmazlıklar yaşandı. Bu anlaşmazlıklar, yerel direnişleri de beraberinde getirmişti.
Bir dönem İngiliz gemilerinin bu direnişi kırmak için nehir kıyılarına top atışları yaptığı da söylenenler arasında. İngiltere ve Fransa’nın bu topraklar için verdikleri güç mücadelesi ise ortaya Gambiya’nın böyle garip sınırlarını çizmiş oldu.
